آبسه دندان به حفره‌ای گفته میشود که در آن چرک جمع میشود و معمولاً در اطراف ریشه دندان عفونی شکل می‌گیرد. این عارضه می‌تواند در هر سنی از افراد ایجاد شود و ناشی از عفونت باکتریایی است. در صورتی که آبسه دندان به موقع درمان شود، مشکلی به وجود نمی‌آید، اما در صورت عدم درمان، ممکن است عفونت به فک، گردن، سر یا سایر قسمت‌های بدن سرایت کند. درمان آبسه دندان نیاز به مراجعه به دندانپزشک یا متخصص درمان ریشه دارد و به‌طور طبیعی خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد.
علل آبسه دندان
آبسه دندان معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی است که به دلیل وارد شدن میکروب‌ها به داخل دندان از طریق حفره‌های پوسیدگی، شکستگی یا آسیب به دندان رخ می‌دهد. باکتری‌ها از طریق ریشه دندان یا لثه وارد می‌شوند و باعث التهاب و عفونت می‌شوند. در برخی موارد، اگر دندان عفونی به‌موقع درمان نشود، عفونت می‌تواند به بافت‌های اطراف دندان، مانند استخوان فک، گسترش یابد و به‌صورت آبسه در بیاید.
علائم آبسه دندان
آبسه دندان معمولاً با درد شدید و ضربان‌دار در ناحیه اطراف دندان همراه است. این درد به‌ویژه زمانی که فشار به دندان وارد میشود، احساس میشود و ممکن است به فک، گوش یا سایر نواحی صورت گسترش یابد، به‌ویژه در سمت آسیب‌دیده.
علائم دیگر که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
تورم در ناحیه لثه یا صورت
قرمزی لثه
احساس مزه بد در دهان به دلیل تجمع چرک
تب به همراه احساس ناخوشی عمومی
تورم غدد لنفاوی
مشکل در تنفس یا بلع
حساسیت به دماهای سرد یا گرم
التهاب لثه در ناحیه دندان آسیب‌دیده
بوی بد دهان ناشی از عفونت
درد شدید در گوش، گردن یا فک
درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن غذا
گاهی اوقات، آبسه دندان باعث ایجاد برآمدگی‌های جوش‌مانند روی لثه میشود. اگر این برآمدگی‌ها را فشار دهید و مایع چرکی از آن خارج شود، این نشان‌دهنده آبسه دندان است. این مایع نشانه‌ای از وجود عفونت در دندان است که باید فوراً درمان شود.
درمان فوری ورم صورت
آبسه دندان یک عفونت جدی است که اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی‌تری را به دنبال داشته باشد. اگرچه درمان قطعی آبسه دندان توسط دندانپزشک انجام میشود، اما در صورت بروز این مشکل، می‌توانید تا زمان مراجعه به دندانپزشک از برخی راهکارهای موقت برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.
توجه: این راهکارها تنها به عنوان تسکین موقت در نظر گرفته می‌شوند و جایگزین درمان دندانپزشکی نیستند. برای درمان کامل آبسه، باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
راهکارهای موقت برای کاهش درد و التهاب
شستشوی دهان با آب نمک گرم: آب نمک خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. برای تهیه این محلول، یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و دهان خود را چندین بار در روز با آن شستشو دهید.
کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی گونه متورم می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. یک پارچه تمیز را در آب سرد خیس کنید و روی گونه خود قرار دهید.
مصرف مسکن‌های بدون نسخه: داروهای مسکنی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.
اجتناب از غذاهای سفت و چسبناک: این نوع غذاها می‌توانند به دندان آسیب‌دیده فشار وارد کرده و درد را تشدید کنند.
نخ دندان نکشید: کشیدن نخ دندان می‌تواند باعث تحریک لثه‌های ملتهب شده و درد را افزایش دهد.
دارو برای آبسه دندان
برای درمان آبسه دندان، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین، مترونیدازول و پنی‌سیلین معمولاً به‌عنوان اولین گزینه‌ها تجویز می‌شوند. در صورت بروز عفونت شدیدتر، دندانپزشک ممکن است ترکیبی از آموکسی‌سیلین و دارویی به نام کلاولانات (کوآموکسی کلاو) را برای شما تجویز کند. علاوه بر این، برای کاهش درد، داروهایی همچون استامینوفن یا ایبوپروفن نیز ممکن است تجویز شوند.
معمولاً پس از حدود 48 ساعت از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، تسکین درد آغاز میشود و در بیشتر موارد، بهبود قابل‌توجهی در طی 3 تا 5 روز از شروع درمان مشاهده میشود.
عوارض آبسه دندان
اگر آبسه دندان درمان نشود، می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی و خطرناک شود. برخی از رایج‌ترین این عوارض عبارتند از:
ازدست‌دادن دندان: عدم درمان آبسه می‌تواند به آسیب‌دیدگی غیرقابل بازگشت دندان منجر شود.
سپسیس: در صورتی که باکتری‌های ناشی از آبسه به جریان خون سرایت کنند، می‌توانند باعث سپسیس شوند که یک عفونت تهدیدکننده زندگی است.
سلولیت: عفونت پوست و بافت‌های زیرجلدی که می‌تواند از ناحیه دندان به سایر قسمت‌های صورت گسترش یابد.
آنژین لودویگ: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که سلولیت به بافت‌های زیر زبان، فک پایین و زیر چانه گسترش پیدا کند.
استئومیلیت: عفونت در استخوان‌های فک که ممکن است به درمان‌های پیچیده نیاز داشته باشد.
عفونت سینوسی: آبسه دندان ممکن است باعث عفونت در سینوس‌ها، به‌ویژه در دندان‌های بالایی، شود.
آبسه مغزی و مرگ بافت: در موارد نادر، عفونت می‌تواند به مغز برسد و باعث آبسه مغزی شود یا به قانقاریا (مرگ بافت) منجر شود.
به‌طور کلی، درمان زودهنگام آبسه دندان بسیار حیاتی است تا از بروز این عوارض جدی جلوگیری شود.
آبسه دندان بعد از چند روز خوب میشود
مدت زمان بهبودی آبسه دندان بستگی به شدت عفونت و نوع درمان دارد. معمولاً بعد از شروع درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان‌های دندانپزشکی، برخی علائم مانند درد و تورم می‌توانند در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاهش یابند. بهبود کامل آبسه معمولاً در طی ۳ تا ۵ روز از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان‌های دندانپزشکی مشاهده میشود.
اما برای درمان کامل، ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی مانند ریشه‌درمانی (عصب‌کشی) یا حتی کشیدن دندان وجود داشته باشد. به همین دلیل، حتی اگر علائم شما بهبود پیدا کردند، مهم است که تمامی مراحل درمان را طبق توصیه‌های دندانپزشک تکمیل کنید تا از عود عفونت جلوگیری شود.
در صورتی که پس از چند روز بهبودی احساس نشود یا علائم شدت یابند، باید دوباره به دندانپزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های بیشتری انجام شود.
نتیجه‌گیری
آبسه دندان یک مشکل دندانی جدی است که نیاز به درمان فوری دارد. این وضعیت نه‌تنها می‌تواند باعث درد و ناراحتی شود، بلکه در صورت عدم درمان، می‌تواند عوارض جدی‌تری برای سلامت کلی بدن ایجاد کند. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک از بهترین روش‌های پیشگیری از بروز آبسه دندان هستند.
